12:47 PM
Hoàng Phong Nhã
PHỤ BẢN 1: HIẾN PHÁP CỦA HIỆP CHÚNG QUỐC NGÀY 4-3-1789
MỞ ĐẦU
Chúng tôi, nhân dân Hiệp Chúng Quốc, với
mục đích thực hiện một sự liên hiệp chặt chẽ hơn, thiết lập công lí,
duy trì an ninh nội bộ, trù liệu cho công cuộc phòng thủ chung, phát
triển sự thịnh vượng toàn diện, và bảo đảm cho chúng tôi và cho hậu thế
của chúng tôi các điều ích lợi của sự tự do, quyết định và thiết lập
Hiến pháp này cho Hiệp Chúng Quốc Mỹ Châu.
ĐIỀU I
Khoản 1. Mọi quyền hành
Lập pháp do bản Hiến pháp này chấp thuận, sẽ trao cho một Quốc hội của
Hiệp Chúng Quốc, gồm có một Thượng Nghị viện và một Hạ Nghị viện.
Khoản 2. Hạ Nghị viện
sẽ gồm có những nhân viên do dân chúng các Tiểu bang tuyển lựa, hai năm
một lần, và các cử tri tại mỗi Tiểu bang sẽ phải có đủ các điều kiện bắt
buộc như đối với các cử tri bầu cử đại diện vào viện có nhiều nhân viên
nhất của ngành Lập pháp của Tiểu bang.
Không một người nào sẽ được làm Hạ nghị
sĩ (dân biểu) nếu chưa tới hai mươi lăm tuổi, nếu chưa làm công dân Hiệp
Chúng Quốc được bảy năm, và nếu khi được bầu; không cư trú tại Tiểu
bang đã tuyển lựa mình.
Số Hạ nghị sĩ và thuế trực thâu sẽ được
phân phối giữa các Tiểu bang có thể gồm trong Liên bang, tương đối với
dân số của mỗi Tiểu bang; dân số sẽ được quyết định bằng cách thêm vào
tổng số những người tự do, gồm cả những người phục vụ công quyền với
những niên hạn nhất định, và ba phần năm mọi hạng người khác, ngoại trừ
những người Da Đỏ không phải nộp thuế. Việc kiểm tra dân số sẽ được thi
hành trong vòng ba năm sau kỳ họp đầu tiên của Quốc hội Hiệp Chúng Quốc,
và sau đấy, cứ mười năm một lần, theo cách thức mà Quốc hội sẽ quy định
bằng một đạo luật. Cứ ba mươi ngàn người thì lại có một Hạ nghị sĩ, và
cho tới khi lần kiểm tra đầu tiên đã được thi hành, Tiểu bang New
Hampshire sẽ có quyền có ba hạ nghị sĩ, Tiểu bang Massachusetts tám,
Tiểu bang Rhode Island và các đồn điền Providence một, Tiểu bang
Connecticut năm, Tiểu bang New York sáu, Tiểu bang New Jersey bốn, Tiểu
bang Pennsylvania tám, Tiểu bang Delaware một, Tiểu bang Maryland sáu,
Tiểu bang Virginia mười, Tiểu bang North Carolina năm, Tiểu bang South
Carolina năm, và Tiểu bang Georgia ba.
Khi khuyết ghế hạ nghị tại một Tiểu bang
thì cơ quan hành chính của Tiểu bang này sẽ ban hành những sắc lệnh
định đoạt thể thức cuộc bầu cử để điền vào ghế khuyết đó.
Hạ Nghị viện sẽ có quyền lựa chọn Chủ
tịch và các nhân viên khác của Viện; và có quyền cáo tội nhân viên chính
quyền lạm dụng công quyền.
Khoản 3. Thượng Nghị
viện Hiệp Chúng Quốc sẽ gồm có hai Thượng nghị sĩ (nguyên lão Nghị viện)
thuộc mỗi Tiểu bang, do Quốc hội Lập pháp của mỗi Tiểu bang tuyển lựa,
nhiệm kì là sáu năm, và mỗi Thượng nghị sĩ sẽ có quyền có một phiếu.
Ngay sau khi Thượng Nghị viện nhóm họp
lần đầu tiên, các Thượng nghị sĩ sẽ được phân chia thành ba hạng. Ghế
Thượng nghị sĩ thuộc lớp thứ nhất sẽ khuyết vào năm thứ hai, lớp thứ hai
vào cuối năm thứ tư, và lớp thứ ba vào cuối năm thứ sáu, sao cho cứ hai
năm một lần, một phần ba tổng số Thượng nghị sĩ lại được tuyển lựa; và
nếu có những ghế khuyết, hoặc vì từ chức, hoặc vì một lí do khác, trong
khi Quốc hội Lập pháp của một Tiểu bang nghỉ họp, thì cơ quan hành chính
của Tiểu bang đó sẽ có quyền bổ nhiệm tạm thời một người vào ghế khuyết
cho tới khi Quốc hội của Tiểu bang nhóm họp và quyết định điền vào ghế
khuyết đó.
Không một người nào sẽ được làm Thượng
nghị sĩ nếu chưa đến ba mươi tuổi, nếu chưa làm công dân của Hiệp Chúng
Quốc được chín năm, và nếu khi được bầu lại, lại không cư trú tại Tiểu
bang đã tuyển lựa mình.
Phó Tổng thống Hiệp Chúng Quốc sẽ là Chủ
tịch Thượng Nghị viện, nhưng không có quyền bỏ phiếu, trừ phi trong
trường hợp số phiếu thuận và số phiếu chống ngang nhau trong một cuộc
biểu quyết.
Thượng Nghị viện sẽ có quyền lựa chọn
lựa các nhân viên khác của Viện, và một vị quyền Chủ tịch khi Phó Tổng
thống vắng mặt, hoặc khi Phó Tổng thống đảm nhận nhiệm vụ của Tổng thống
Hiệp Chúng Quốc.
Thượng Nghị viện có độc quyền xét xử các
vụ án nhân viên chính quyền lạm dụng công quyền. Khi Thượng Nghị viện
nhóm họp để xem xét các vụ án này, các Thượng nghị sĩ phải tuyên thệ.
Trong trường hợp Tổng thống bị xử án, Chánh án của Tối cao Pháp viện
Hiệp Chúng Quốc sẽ chủ tọa và không một người nào sẽ bị kết án nếu không
có sự đồng ý của hai phần ba các thượng nghị sĩ có mặt.
Kết quả cuộc thẩm định trong các vụ án
lạm dụng công quyền, sẽ không thể vượt quá sự cách chức bị cáo và sự
truất quyền bị cáo đảm nhận mọi chức vụ danh dự, tín nhiệm hoặc lợi lộc,
trong chính phủ của Hiệp Chúng Quốc; nhưng tuy vậy bị cáo vẫn có thể bị
truy tố, xét xử, kết án và trừng phạt, theo luật pháp.
Khoản 4. Thời gian, địa
điểm và thể thức tuyển cử các Thượng nghị sĩ và các Hạ nghị sĩ sẽ được
định đoạt tại mỗi Tiểu bang do Quốc hội Lập pháp của Tiểu bang đó. Nhưng
Quốc hội Liên bang có quyền, bất luận lúc nào, và bằng một đạo luật quy
định hoặc sửa đổi những luật lệ tuyển cử của Tiểu bang trừ khoản định
đoạt địa điểm tuyển lựa Thượng nghị sĩ.
Quốc hội sẽ phải nhóm họp ít nhất mỗi
năm một tuần, và phiên nhóm đầu tiên sẽ vào ngày thứ hai đầu tiên trong
tháng Chạp, ngoại trừ trường hợp Quốc hội sẽ quyết định bằng một đạo
luật chọn lựa một ngày khác.
Khoản 5. Mỗi viện sẽ có
quyền định đoạt về các cuộc bầu cử của mình, về kết quả của các cuộc
bầu cử đó và về các điều kiện cần thiết của các nghị sĩ; và đa số trong
mỗi viện sẽ có quyền thành lập một ủy ban để tiến hành công việc; nhưng
một thiểu số trong mỗi viện có quyền trì hoãn các phiên nhóm và có quyền
bắt buộc các nghị sĩ khiếm diện tới họp, theo luật lệ hoạt động và theo
quy luật trừng phạt do mỗi Viện định đoạt.
Mỗi viện sẽ có quyền thiết lập luật lệ
nội quy trừng phạt các nhân viên về những hành động thiếu kỉ luật, và
với sự thỏa thuận của hai phần ba nhân viên, khai trừ một nhân viên của
Viện.
Mỗi viện sẽ có quyền giữ một quyển sổ
ghi hoạt động của viện, và thỉnh thoảng lại công bố các điều ghi, ngoại
trừ những đoạn mà viện xét cần phải giữ bí mật; và những phiếu thuận và
những phiếu chống của các nhân viên của một viện về bất cứ một vấn đề
nào, khi một phần năm nhân viên có mặt của mỗi viện yêu cầu, sẽ được ghi
vào trong quyển sổ hoạt động của viện.
Trong khóa nhóm của Quốc hội, không một
viện nào sẽ được quyền, ngoại trừ trường hợp có sự thỏa thuận của mỗi
viện nọ, nghỉ họp quá ba hôm, và cũng không có quyền rời nơi họp tới một
địa điểm khác với địa điểm nhóm họp của hai viện.
Khoản 6. Các Thượng
nghị sĩ và Hạ nghị sĩ sẽ có một quyền hưởng một khoản trợ cấp được quy
định do một đạo luật và được thanh toán do Ngân khố của Hiệp Chúng Quốc.
Họ có quyền trong mọi trường hợp, ngoại trừ trường hợp phản bội, trọng
tội hoặc phá rối an ninh, hưởng đặc quyền không bị bắt giam trong khi dự
khóa họp của viện, trong khi tới viện họp và khi ở viện về. Về các bài
diễn văn và các cuộc thảo luận tại mỗi viện các nghị sĩ có quyền không
bị chất vấn tại bất cứ một nơi nào khác.
Không một Thượng nghị sĩ nào hoặc một Hạ
nghị sĩ nào trong suốt nhiệm kì của mình, có quyền được bổ nhiệm giữ
một chức vụ hành chính nào thuộc thẩm quyền Hiệp Chúng Quốc sẽ được
thành lập sau này, và có một số lương bổng sẽ được tăng gia trong nhiệm
kì đó; và không một người nào đã giữ bất cứ một chức vụ nào trong chính
phủ Hiệp Chúng Quốc có quyền được là một nhân viên của bất cứ viện nào
trong hai viện, trong khi hãy còn giữ chức vụ trong chính phủ.
Khoản 7. Tất cả các dự
án luật tăng lợi tức sẽ do Hạ Nghị viện khởi xướng. Nhưng Thượng Nghị
viện sẽ có quyền đề nghị hoặc chấp thuận những điều sửa đổi trong các dự
án luật này, cũng như về các dự án luật khác.
Tất cả các dự án luật đã được Hạ Nghị
viện và Thượng Nghị viện thông qua, trước khi được ban hành thành một
đạo luật, sẽ phải được đệ trình lên Tổng thống Hiệp Chúng Quốc. Nếu Tổng
thống tán thành dự luật, Tổng thống sẽ kí vào dự luật đó; nếu không,
Tổng thống sẽ gởi trả lại, với các bác luận của Tổng thống, cho viện đã
khởi xướng dự luật đó. Viện này sẽ ghi tường tận bác luận trong sổ hoạt
động của viện, và xem xét lại dự án luật. Nếu sau khi đã xem xét lại, dự
án luật này được hai phần ba của viện tán thành, thì dự luật này sẽ
được chuyển đạt cùng với các điều bác luận, tới viện thứ hai. Viện này
sẽ xem xét lại, và nếu hai phần ba viện này cũng tán thành thì dự luật
sẽ trở thành một đạo luật. Trong trường hợp nào cuộc biểu quyết của mỗi
viện sẽ được định đoạt tùy theo các phiếu thuận và các phiếu chống, và
tin những nghị sĩ biểu quyết thuận hoặc chống dự luật sẽ được ghi trong
cuốn sổ hoạt động của mỗi viện. Những dự luật mà Tổng thống không gởi
trả lại trong kỳ hạn mười ngày (không kể ngày Chủ Nhật) sau ngày dự luật
được đệ trình lên Tổng thống sẽ trở thành một đạo luật, coi như là Tổng
thống đã phê chuẩn dự luật đó rồi, ngoại trừ trường hợp vì Quốc hội
nghỉ nhóm nên Tổng thống không gởi trả dự luật cho Quốc hội được, và
trong trường hợp đó, dự luật sẽ không trở thành một đạo luật được.
Những mệnh lệnh, quyết định hoặc biểu
quyết cần phải có sự chấp thuận của Thượng Nghị viện và Hạ Nghị viện
(ngoại trừ trường hợp Quốc hội nghỉ họp) sẽ được đệ trình lên Tổng
thống, và trước khi có hiệu lực, phải được Tổng thống chấp thuận, hoặc
nếu bị Tổng thống không chấp thuận, cần phải có sự chấp thuận lần thứ
hai của Thượng Nghị viện và Hạ Nghị viện với đa số hai phần ba của mỗi
viện, theo đúng luật lệ và các quy định hạn chế đã được định đoạt trong
trường hợp các dự luật.
Khoản 8. Quốc hội sẽ có
quyền lập và thu thuế để thanh toán các công nợ và trù liệu công cuộc
phòng thủ chung và nền thịnh vượng toàn diện của Hiệp Chúng Quốc: nhưng
mọi thứ thuế sẽ phải đồng nhất trên khắp lãnh thổ Hiệp Chúng Quốc;
Mượn tiền tín dụng của Hiệp Chúng Quốc;
Quy định nền thương mại với ngoại quốc, giữa các Tiểu bang, và các bộ lạc da đỏ;
Thiết lập một quy tắc đồng nhất về việc
nhập tịch và những đạo luật đồng nhất về vấn đề phá sản trên khắp lãnh
thổ Hiệp Chúng Quốc;
Đúc tiền, quy định giá tiền trong nước và ngoại quốc, và quy định bản vị đo lường;
Quy định sự trừng phạt những người làm giả tín dụng và tiền của Hiệp Chúng Quốc;
Thiết lập những trạm bưu điện và các đường bưu điện;
Phát triển sự tiến bộ về khoa học và
nghệ thuật hữu ích, bằng cách bảo đảm trong những thời gian có hạn định
quyền trước tác của các văn sĩ và quyền phát minh của các nhà phát minh;
Thiết lập những tòa án cấp dưới ngoài Tối cao Pháp viện;
Xác định và trừng phạt những hành động
cướp bóc và độc ác phạm trên mặt biển cả, và những hành động xâm phạm
tới luật pháp quốc tế;
Tuyên chiến, chuẩn cấp các giấy phép
tịch thâu và trưng dụng để trừng phạt địch và quy định các thể thức
chiếm đoạt tài sản trên bộ và trên mặt biển;
Thiết lập và cung cấp quân đội, nhưng không một ngân phí nào về khoản này sẽ có thể được sử dụng qua một thời hạn là hai năm;
Thiết lập và duy trì một Hải Quân;
Quy định luật lệ quản trị và chế định các lực lượng lục và hải quân;
Trù liệu các việc triệu tập dân quân của
Tiểu bang để thi hành luật pháp của Liên bang, áp đảo các cuộc dấy loạn
và đẩy lui các cuộc xâm lăng;
Trù liệu sự tổ chức, võ trang, duy trì
kỉ luật các đạo dân quân của các Tiểu bang, và quản trị các đạo quân của
các Tiểu bang, khi các đạo quân này được sử dụng dưới thẩm quyền của
Liên bang Hiệp Chúng Quốc, trong khi vẫn dành cho các Tiểu bang quyền bổ
nhiệm sĩ quan, và quyền huấn luyện dân quân của mỗi Tiểu bang theo kỉ
luật mà Quốc hội đã định đoạt;
Thi hành độc quyền Lập pháp trong tất cả
mọi trường hợp tại một khu vực (không được rộng hơn (nguyên văn: “rộng
lớn”) mười dặm vuông) mà các Tiểu bang sẽ phải thỏa thuận nhượng lại cho
chính phủ Liên bang, và sau khi được Quốc hội Liên bang chấp thuận khu
này sẽ trở thành địa điểm của chính phủ Liên bang Hiệp Chúng Quốc; và
thi hành quyền lực Liên bang tại tất cả những nơi mà chính phủ Liên bang
sẽ mua được với sự thỏa thuận của Quốc hội của Tiểu bang, để xây cất
các thành trì, kho, xưởng chế tạo vũ khí, xưởng đóng thuyền, và các công
thự cần thiết khác. Và làm ra mọi đạo luật cần thiết để thi hành các
quyền lực ghi trên và mọi quyền lực khác mà Hiến pháp này trao cho chính
phủ Hiệp Chúng Quốc hoặc một bộ máy nào, một nhân viên nào của chính
phủ.
Khoản 9. Nếu một trong
các Tiểu bang hiện tại xét có thể chấp thuận cho những người nào được di
trú hoặc nhập cảng, thì Quốc hội sẽ không thể cấm đoán sự di trú hoặc
sự nhập cảng ấy trước năm một ngàn tám trăm lẻ tám, nhưng một thứ thuế
không quá mười Mỹ kim mỗi người sẽ có thể được đánh vào sự nhập cảng đó.
Đặc quyền được xét xử công minh theo sắc
lệnh Habeas Corpus sẽ không thể bị truất, ngoại trừ trường hợp phiến
loạn hoặc xâm lăng khi nền an ninh công cộng bắt buộc hành động như vậy.
Không một đạo luật nào tổn hại tới quyền tự do của dân và không một đạo luật hồi tố nào sẽ có thể được ban hành.
Không có thứ thuế thân nào, cũng như
không có thứ thuế trực thâu nào khác sẽ được thu, nếu không phải là cân
xứng với sự kiểm tra dân số kể trên trong điều này.
Không một thứ thuế nào sẽ được đánh về các mặt hàng hóa xuất cảng của bất cứ một Tiểu bang nào.
Không một sự thiên vị nào sẽ được chấp
thuận, bằng một quy tắc thương mại hoặc thu thuế, cho những hải cảng của
một Tiểu bang này để lợi hơn hải cảng của Tiểu bang nọ: và không một
thương thuyền nào đi từ hải cảng của một Tiểu bang khác lại phải trả
thuế tại đây.
Không có một số tiền nào sẽ được lấy ra
tại Ngân khố nếu không phải chiếu theo kinh phí đã được một đạo luật
chuẩn y; và một bản kê khai và một sổ kế toán thường xuyên về mọi khoản
thu và chi thuộc công quỹ sẽ thỉnh thoảng lại phải đem công bố.
Không một tước vị nào sẽ được Hiệp Chúng
Quốc phong tặng và không một người nào đảm nhận một chức vụ có lợi tức
hoặc tín nhiệm của Hiệp Chúng Quốc có thể, nếu không có sự thỏa thuận
của Quốc hội, nhận tặng vật, lương bổng, chức vị hoặc tước vị của Hoàng
đế, Thân vương hoặc chính phủ của ngoại quốc.
Khoản 10. Không một
Tiểu bang nào sẽ có quyền kí kết một hiệp ước, gia nhập một liên minh
hoặc một liên hiệp; cấp phát các giấy phép trưng dụng tài sản địch; đúc
tiền; phát hành tín dụng; lưu hành tiền tệ nếu không phải trên bản vị
vàng và bạc; ban hành một đạo luật tổn hại tới dân quyền, một đạo luật
tổn hại tới các khế ước, hoặc tặng phong tước vị.
Không một Tiểu bang nào có quyền, nếu
không có sự thỏa thuận của Quốc hội, thu thế về các sự nhập cảng hoặc
xuất cảng, ngoài những thứ thuế tối cần thiết cho sự thi hành các đạo
luật thanh tra của mình; và số thu nhập về mọi thứ thuế mà một Tiểu bang
đánh vào các sự nhập cảng hoặc xuất cảng, sẽ phải thuộc quyền sử dụng
của Ngân khố Hiệp Chúng Quốc; và mọi đạo luật về sự đánh thuế sẽ phải đệ
trình cho Quốc hội tái thẩm và kiểm soát.
Không một Tiểu bang nào sẽ có quyền, nếu
không có sự thỏa thuận của Quốc hội, đánh thuế tàu, duy trì quân đội
hoặc chiến hạm trong thời bình, kí kết các hiệp ước hoặc các minh ước
với một Tiểu bang khác, hoặc một ngoại quốc, hoặc tham chiến; ngoại trừ
trường hợp thực sự bị xâm chiếm, hoặc lâm vào một nguy cơ cấp bách không
thể trì hoãn được.
ĐIỀU II
Khoản 1. Quyền Hành
pháp sẽ được trao cho một vị Tổng thống Hiệp Chúng Quốc Mỹ Châu. Nhiệm
kì của Tổng thống sẽ là bốn năm. Tổng thống và Phó Tổng thống, mà nhiệm
kì cũng là bốn năm, sẽ được bầu cử theo thể thức sau đây:
Một Tiểu bang sẽ đề cử, theo thể thức mà
cơ quan Lập pháp của Tiểu bang đó quy định, một số cử tri ngang với
Tổng số Thượng nghị sĩ và Hạ nghị sĩ mà Tiểu bang đó được quyền ủy nhiệm
tại Quốc hội Liên bang; nhưng không một Thượng nghị sĩ nào, hoặc Hạ
nghị sĩ nào, hoặc bất cứ một người nào đảm nhận một chức vụ có lợi tức
hoặc tín nhiệm của Hiệp Chúng Quốc, sẽ có quyền được chọn làm cử tri.
Các cử tri sẽ hội họp tại Tiểu bang của mình và đầu phiếu cho hai người,
mà ít nhất một trong hai người sẽ không cư trú tại Tiểu bang của mình.
Các cử tri sẽ làm một bản kê về tất cả những người được đầu phiếu và số
phiếu của từng người. Các cử tri sẽ kí vào bản kê đó, nhận thực, rồi
chuyển đạt, sau khi đã niêm phong, lên chính phủ Hiệp Chúng Quốc, gởi
cho Chủ tịch Thượng Nghị viện. Chủ tịch Thượng Nghị viện, trước mặt
Thượng Nghị viện và Hạ Nghị viện, sẽ mở mọi văn kiện nói trên và bấy giờ
số phiếu sẽ được kiểm điểm. Người nào được số phiếu nhiều nhất sẽ là
Tổng thống, nếu số phiếu đó hơn đa số phiếu của các cử tri; và nếu quá
một người có đa số, và có được số phiếu bằng nhau, thì Hạ Nghị viện sẽ
bỏ phiếu để lựa chọn một trong hai người làm Tổng thống; nếu không một
người nào được đa số cần thiết, thì Hạ Nghị viện sẽ lựa chọn trong số
năm người được nhiều phiếu nhất, và bỏ phiếu cho một người làm Tổng
thống. Nhưng khi lựa chọn Tổng thống, số phiếu bầu sẽ tính theo từng
Tiểu bang, mỗi nhóm đại diện của một Tiểu bang chỉ có một phiếu. Một ủy
ban sẽ được thành lập, gồm có đại diện của hai phần ba các Tiểu bang, và
phải có một đa số của tất cả các Tiểu bang thì cuộc lựa chọn mới có giá
trị. Trong trường hợp nào cũng vậy, sau khi đã lựa chọn xong Tổng
thống, người được số phiếu nhiều nhất của các cử tri sẽ được bầu làm Phó
Tổng thống. Nhưng nếu có hai hoặc nhiều người có một số phiếu ngang
nhau thì Thượng Nghị viện sẽ bỏ phiếu để chọn lựa Phó Tổng thống trong
số người đó.
Quốc hội định đoạt thời gian chọn lựa
các cử tri, và ngày mà các cử tri bỏ phiếu, ngày đó sẽ phải cùng là một
ngày trên khắp lãnh thổ Hiệp Chúng Quốc.
Không một người nào sẽ có quyền được bầu
là Tổng thống, nếu không phải là một công dân sinh đẻ trên đất Mỹ, hoặc
đã là một công dân Hiệp Chúng Quốc khi dự án Hiến pháp này được chấp
thuận; nếu chưa tới ba mươi lăm tuổi và nếu chưa cư trú trên lãnh thổ
Hiệp Chúng Quốc trên mười bốn năm.
Trong trường hợp Tổng thống bị cách chức
hoặc tạ thế, từ chức, hoặc bất lực thi hành quyền lực và nhiệm vụ của
chức vụ mình, thì quyền lực và nhiệm vụ Tổng thống sẽ được giao phó cho
Phó Tổng thống. Quốc hội sẽ có quyền, bằng một đạo luật bổ khuyết vào
trường hợp cách thức, tạ thế, từ chức hay bất lực, của cả Tổng thống và
Phó Tổng thống, bằng cách đề cử một công chức đảm nhận chức vụ Tổng
thống, và công chức này sẽ thi hành chức vụ này cho tới khi Tổng thống
hoặc Phó Tổng thống hết bất lực, hoặc khi đã bầu cử được một tân Tổng
thống.
Tổng thống sẽ có quyền hưởng, theo kỳ
hạn nhất định, một trợ cấp lương bổng không tăng và cũng không giảm suốt
trong nhiệm kì của ông, và ông sẽ không có quyền nhận, trong nhiệm kì
đó, bất cứ một lương bổng nào khác của Hiệp Chúng Quốc hoặc của bất cứ
Tiểu bang nào.
Trước khi nhậm chức, Tổng thống sẽ phải tuyên thệ như sau:
“Tôi long trọng tuyên thệ (hoặc cam
quyết) rằng tôi sẽ trung thành thi hành nhiệm vụ của Tổng thống Hiệp
Chúng Quốc, và bằng tất cả khả năng của tôi, tôi sẽ duy trì, bảo vệ và
bênh vực Hiến pháp Hiệp Chúng Quốc”
Khoản 2. Tổng thống sẽ
là Tổng Tư lệnh Lục quân và Hải quân Hiệp Chúng Quốc và dân quân của các
Tiểu bang, khi các dân quân của các Tiểu bang được triệu tập để phục vụ
Hiệp Chúng Quốc. Tổng thống có quyền hỏi ý kiến, bằng các bảng văn
kiện, của các nhân viên quan trọng trong các bộ hành chính, về các vấn
đề có liên can tới nhiệm vụ của họ, và có quyền tuyên án và ân xá những
tội chống Hiệp Chúng Quốc trừ trường hợp lạm dụng công quyền.
Tổng thống sẽ có quyền, theo ý kiến và
với sự thỏa thuận của Thượng Nghị viện, kí kết các hiệp ước, với điều
kiện là được hai phần ba các thượng nghị sĩ có mặt chấp thuận. Tổng
thống sẽ có quyền đề cử và, theo ý kiến và với sự chấp thuận của Thượng
Nghị viện, bổ nhiệm các đại sứ, các sứ thần và các lãnh sự, các vị chánh
án Tối cao Pháp viện, và mọi công chức khác của Hiệp Chúng Quốc mà sự
bổ nhiệm không được trù định trong Hiến pháp này theo một thể thức khác,
và sự bổ nhiệm này sẽ được quy định bằng một đạo luật. Nhưng Quốc hội
sẽ có quyền, khi xét hợp thời, giao phó cho một mình Tổng thống, cho các
tòa án, hoặc cho các Bộ trưởng, quyền bổ nhiệm một số công chức hạ cấp.
Tổng thống sẽ có quyền điền vào các chỗ
khuyết có thể xảy ra trong khi Thượng Nghị viện nghỉ họp, bằng cách cấp
những ủy nhiệm trạng sẽ hết hạn vào cuối khóa họp tới của Thượng Nghị
viện.
Khoản 3. Tổng thống
thỉnh thoảng sẽ thông tri cho Quốc hội biết về tình trạng của Liên bang,
và sẽ đề nghị để Quốc hội xem xét những biện pháp mà Tổng thống xét
thấy cần thiết và thích hợp. Tổng thống sẽ có quyền, trong những trường
hợp bất thường triệu tập cả hai viện, hoặc một trong hai viện, và trong
trường hợp bất đồng ý kiến về việc nghỉ khóa họp, Tổng thống sẽ có quyền
bãi khóa họp của Quốc hội trong thời gian mà Tổng thống xét là thích
hợp. Tổng thống sẽ tiếp kiến các đại sứ và các sứ thần khác. Tổng thống
sẽ có quyền chuẩn bị các phương tiện để cho luật pháp được triệt để thi
hành, và ủy phó chức vụ cho mọi công chức của Hiệp Chúng Quốc.
Khoản 4. Tổng thống,
Phó Tổng thống và tất cả các nhân viên chính quyền Hiệp Chúng Quốc sẽ bị
cách chức nếu bị kết tội lạm dụng công quyền, hoặc kết tội phản quốc,
nhận hối lộ, hoặc phạm những trọng tội khác.
ĐIỀU III
Khoản 1. Quyền Tư pháp
Hiệp Chúng Quốc sẽ được trao cho một Tối cao Pháp viện và cho những pháp
viện hạ cấp nào mà Quốc hội sẽ có thể, đôi khi quyết định và thiết lập.
Các pháp quan của Tối cao Pháp viện và của những Pháp viện hạ cấp sẽ
giữ chức vụ của mình vĩnh viễn nếu lúc nào cũng có một hành vi chính
đáng. Và sẽ có quyền hưởng trong những kỳ hạn nhất định, một trợ cấp sẽ
không bao giờ sụt giảm suốt trong thời kỳ tại chức.
Khoản 2. Quyền Tư pháp
sẽ có một phạm vi hiệu lực bao gồm tất cả các vụ, trên phương diện luật
pháp và công lí theo bản Hiến pháp này ở trong phạm vi luật pháp của
Hiệp Chúng Quốc, và những hiệp ước được kí kết hoặc sẽ được kí kết do
thẩm quyền Hiệp Chúng Quốc: tất cả các vụ liên can tới các đại sứ, các
sứ thần và các lãnh sự; tất cả các vụ thuộc thẩm quyền luật pháp hàng
hải và hải quân; những vụ tranh chấp giữa hai hay nhiều Tiểu bang; giữa
công dân của các Tiểu bang; giữa công dân cùng một Tiểu bang tranh giành
đất đai mà nhiều Tiểu bang có quyền cấp phát: và giữa một Tiểu bang
hoặc công dân của một Tiểu bang với một ngoại bang hoặc công dân và thần
dân của một ngoại bang.
Trong tất cả các vụ liên can tới các đại
sứ, các sứ thần và các lãnh tụ, và trong những vụ mà một Tiểu bang là
một phe dự phần, Tối cao Pháp viện sẽ có quyền tài phán sơ thẩm. Trong
tất cả các vụ ngoài các vụ ghi trên đây, Tối cao Pháp viện sẽ có quyền
tài phán thượng thẩm, về pháp lí cũng như về thực tế, trừ những ngoại lệ
nào và những luật lệ nào mà Quốc hội sẽ thiết lập.
Mọi vụ trọng tội ngoại trừ những vụ lạm
dụng công quyền, sẽ được xét xử bằng thể thức một bồi thẩm đoàn. Và
những vụ đó sẽ được xét xử tại Tiểu bang mà trọng tội đã xảy ra, và khi
các tội không xảy ra tại bất cứ một Tiểu bang nào, vụ án sẽ được xét xử
tại một hoặc những nơi nào mà Quốc hội sẽ định đoạt bằng một đạo luật.
Khoản 3. Sẽ chỉ coi là
phản bội đối với Hiệp Chúng Quốc, mọi hành động tuyên chiến với Hiệp
Chúng Quốc hoặc mọi hành động liên minh với địch phương của Hiệp Chúng
Quốc, bằng cách viện trợ cho địch phương hoặc ủy lạo địch phương. Không
một người nào sẽ bị kết tội phản bội, nếu không phải là do sự tố cáo của
hai chứng nhân cùng chứng kiến một hành động công khai đó, hoặc do
chính bị cáo thú nhận trong một phiên tòa án họp công khai.
Quốc hội sẽ có quyền xác định hình phạt
phản bội, nhưng một phán quyết đưa tới sự hành hình, hoặc tịch thu tài
sản vì tội trạng ấy, chỉ thi hành trong trường hợp tội nhân hãy còn
sống.
ĐIỀU IV
Khoản 1. Sự hoàn toàn
tín nhiệm và tín dụng sẽ được thừa nhận tại mỗi Tiểu bang đối với các
công văn, sổ sách và thủ tục tố tụng của mọi Tiểu bang khác. Và Quốc hội
sẽ có quyền, bằng những đạo luật thông thường, quy định thể thức do đó
những công văn, sổ sách, và thủ tục tố tụng sẽ được chứng thực và có đủ
hiệu lực.
Khoản 2. Công dân của
mỗi Tiểu bang sẽ được hưởng mọi ưu quyền và các quyền tự do bất khả xâm
phạm của công dân tất cả các Tiểu bang khác.
Một người tại bất cứ một Tiểu bang nào
mà bị cáo buộc tội phản bội hoặc một trọng tội khác, trốn tránh công lí
bằng sự đào tẩu và bị tìm thấy tại một Tiểu bang khác, sẽ bị, khi có sự
yêu cầu của chánh quyền Hành pháp của Tiểu bang mà bị cáo đã bỏ trốn, áp
giải sang Tiểu bang có thẩm quyền xét xử về vụ án đó.
Một người bị câu thúc trong một công
việc hoặc công tác tại một Tiểu bang, theo các đạo luật hiện hành tại
Tiểu bang này, khi trốn sang một Tiểu bang khác, sẽ không được miễn dịch
đối với công việc hoặc công tác đó, nhờ ở những đạo luật của Tiểu bang
sau, và sẽ phải bị giao trả, theo sự yêu cầu của đương sự có thẩm quyền
về công việc hoặc công tác đó.
Khoản 3. Những Tiểu
bang mới có thể được Quốc hội chấp thuận cho gia nhập Liên bang: nhưng
không một Tiểu bang mới nào sẽ được thành lập hoặc xây dựng trên lãnh
thổ thuộc phạm vị luật pháp của một Tiểu bang khác, mà cũng không một
Tiểu bang nào được thành lập bằng sự liên kết của hai hoặc nhiều Tiểu
bang hoặc nhiều phần Tiểu bang, nếu không có sự thỏa thuận của cơ quan
Lập pháp của các Tiểu bang có liên quan, cũng như của Quốc hội Liên
bang.
Quốc hội Liên bang sẽ có quyền sử dụng
hoặc quyền làm mọi đạo luật và quy pháp cần thiết liên can tới các lãnh
thổ hoặc các tài sản khác thuộc quyền sở hữu của Hiệp Chúng Quốc và
không một điều khoản nào của bản Hiến pháp này sẽ được giải thích một
cách có tổn hại tới những yêu sách của Hiệp Chúng Quốc hoặc của bất cứ
một Tiểu bang nào.
Khoản 4. Hiệp Chúng
Quốc sẽ đảm bảo mỗi Tiểu bang trong Liên bang một chính thể cộng hòa, và
sẽ bảo vệ mỗi Tiểu bang để chống xâm lăng; và theo lời yêu cầu của cơ
quan Lập pháp hoặc cơ quan Hành pháp (khi cơ quan Lập pháp không thể
nhóm họp được) để chống lại mọi bạo động nội bộ.
ĐIỀU V
Quốc hội, khi hai phần ba Thượng Nghị
viện và Hạ Nghị viện (nguyên văn: “Thượng Nghị viện”) xét là cần thiết,
sẽ đề nghị các tu chính án cho bản Hiến pháp này, hoặc theo lời yêu cầu
của các cơ quan Lập pháp của hai phần ba các Tiểu bang, sẽ triệu tập một
Hội nghị để đề nghị các tu chính án đó. Trong trường hợp nào cũng vậy,
các tu chính án đó sẽ có hiệu lực về mọi phương diện, như là một phần
của Hiến pháp này, khi đã được phê chuẩn bởi các cơ quan Lập pháp của ba
phần tư các Tiểu bang, hoặc bởi các hội nghị của ba phần tư các Tiểu
bang, tùy theo thể thức phê chuẩn do Quốc hội đề nghị. Nhưng không một
tu chính án nào sẽ được chấp thuận trước năm một ngàn tám trăm lẻ tám
nếu có ảnh hưởng thay đổi đoạn 1 và đoạn 4 của Khoản 9 trong Điều 1. Và
không một Tiểu bang nào, nếu không có sự thỏa thuận của Tiểu bang ấy,
lại bị tước quyền bình đẳng đầu phiếu tại Thượng Nghị viện.
ĐIỀU VI
Tất cả các món nợ và giao ước kí kết
trước khi Hiến pháp này được thừa nhận, sẽ cũng vẫn có giá trị đối với
Hiệp Chúng Quốc thành lập theo Hiến pháp này, cũng như dưới chế độ Liên
hiệp cũ.
Hiến pháp này, cũng như các đạo luật của
Hiệp Chúng Quốc sẽ được thảo ra căn cứ vào Hiến pháp này, và các hiệp
ước đã hoặc sẽ được kí kết, dưới quyền lực của Hiệp Chúng Quốc, sẽ là
pháp luật tối cao của quốc gia; và tất cả các vị chánh án tại tất cả các
Tiểu bang sẽ phải tuân theo luật pháp tối cao này; dù Hiến pháp hoặc
luật pháp của bất cứ một Tiểu bang nào trái ngược lại cũng vậy.
Các Thượng nghị sĩ và các Hạ nghị sĩ, và
nhân viên của các cơ quan Lập pháp của các Tiểu bang, và tất cả các
nhân viên ngành Hành pháp và ngành Tư pháp của chính phủ Liên bang lẫn
chính phủ Tiểu bang, sẽ phải cam kết bằng lời tuyên thệ hoặc cam quyết,
bênh vực Hiến pháp này, nhưng không có một điều kiện tôn giáo nào sẽ
được coi là một điều kiện bắt buộc hợp cách để được bổ nhiệm vào bất cứ
một chức vụ hoặc công vụ trong chính quyền của Hiệp Chúng Quốc.
ĐIỀU VII
Sự phê chuẩn do các hội nghị Tiểu bang
của chín Tiểu bang sẽ được coi là hợp cách để thành lập Hiến pháp này
giữa các Tiểu bang đã phê chuẩn Hiến pháp này.
__________
CÁC TU CHÍNH ÁN
Những điều khoản phụ thêm và tu
chính cho bản Hiến pháp của Hoa Kỳ do Quốc hội đề nghị và được các cơ
quan Lập pháp của nhiều Tiểu bang phê chuẩn theo đúng điều thứ năm của
Hiến pháp nguyên thủy.
ĐIỀU I
Quốc hội sẽ không thảo một đạo luật nào
để thiết lập một tôn giáo hoặc để cấm đoán tự do tôn giáo; để hạn chế tự
do ngôn luận hoặc tự do báo chí; hoặc để hạn chế quyền của dân chúng
được hội họp ôn hòa và đưa lên chính phủ các điều thỉnh cầu bày tỏ những
nỗi bất bình của họ.
ĐIỀU II
Vì lẽ một đội Dân quân tổ chức hẳn hòi
xét ra cần thiết cho nền an ninh của quốc gia tự do, nên quyền giữ và
mang khí giới của dân chúng sẽ không bị vi phạm.
ĐIỀU III
Không một quân nhân nào, trong thời
bình, được cư trú trong một nhà mà không có sự thỏa thuận của gia chủ;
và ngay cả trong thời chiến, nếu không phải là theo thể thức do pháp
luật quy định.
ĐIỀU IV
Quyền lợi của các công dân được bảo đảm
về bản thân, nhà cửa, giấy tờ và tài sản, khỏi mọi sự khám xét và tịch
thâu vô lí, sẽ không bị vi phạm, và sẽ không có trát khám nhà nào được
cấp nếu không phải có lí do chắc chắn, căn cứ vào lời tuyên thệ hoặc sự
xác nhận, cần nhất trát đó phải tả rõ nơi và chốn phải khám xét và chỉ
rõ người hay vật phải bắt giữ.
ĐIỀU V
Không một người nào bị buộc phải trả lời
về một trọng tội hoặc một tội xấu xa khác, nếu không có cáo tội trạng
(presentment) hay tố cáo trạng (indictment) do một đại bồi thẩm đoàn đưa
ra, trừ những trường hợp xẩy ra trong lục quân, hải quân hoặc trong dân
quân, đang hiện dịch trong thời kỳ chiến tranh hoặc trong thời kỳ báo
động. Không một người nào sẽ bị xử hai lần về một tội trạng hoặc bị bắt
buộc phải tự làm chứng cho chính mình trong một vụ hình sự. Không được
phạm đến sinh mạng, tự do và tư hữu tài sản của một ai mà không có thủ
tục pháp lí thông thường. Không một tài sản nào sẽ bị trưng dụng vào
việc công mà không được bồi thường xứng đáng.
ĐIỀU VI
Trong vụ truy tố hình sự, bị cáo sẽ có
quyền được xử nhanh chóng và công khai bởi một bồi thẩm đoàn vô tư của
Tiểu bang và khu vực, mà tại đấy tội trạng đã xảy ra – khu vực đã được
pháp luật chỉ định trước – và có quyền được biết về tính chất của lí do
và tội trạng; được đối chất với chứng tá buộc tội; được đòi hỏi bằng các
phương pháp, sự có mặt của các chứng tá gỡ tội và được trạng sư biện
hộ.
ĐIỀU VII
Trong vụ án về luật phổ thông mà giá trị
của vụ tranh chấp quá hai mươi Mỹ kim, quyền được xử bằng bồi thẩm đoàn
sẽ được tôn trọng; và không một vụ nào, đã được bồi thẩm đoàn xử, lại
được xem xét một lần nữa tại một pháp đình khác của Hiệp Chúng Quốc, một
cách khác hơn là chiếu theo điều khoản của luật phổ thông.
ĐIỀU VIII
Sẽ không được bắt buộc những món tiền
bảo chứng và món tiền phạt quá lạm, cũng như sẽ không được sử dụng những
hình phạt dã man và khác thường.
ĐIỀU IX
Việc liệt kê một số quyền trong Hiến pháp không có nghĩa là phủ nhận hoặc làm giảm giá một số quyền khác của người dân.
ĐIỀU X
Các quyền lực mà Hiến pháp không hủy cho Hiệp Chúng Quốc nhưng cũng không ngăn cấm đối với các Tiểu bang, hoặc cho dân chúng.
ĐIỀU XI
Quyền hành Tư pháp của Liên bang Hoa Kỳ
sẽ không được giải thích để áp dụng cho bất cứ một vụ tố tụng nào về
luật pháp hay công lí nào mà các công dân của một Tiểu bang khác hoặc
công dân của bất cứ ngoại bang nào khác khởi tố hoặc truy tố chống lại
một Tiểu bang của Hoa Kỳ.
ĐIỀU XII
Các cử tri sẽ nhóm họp tại Tiểu bang của
họ và bỏ phiếu bầu Tổng thống, mà ít nhất một trong hai người này không
phải là một công dân cùng một Tiểu bang với họ; họ sẽ đề trên lá phiếu
tên người được bầu làm Tổng thống và trên những lá phiếu khác tên người
được bầu làm Phó Tổng thống, và họ sẽ làm hai bản danh sách riêng biệt
gại tất cả những người được bầu làm Tổng thống và tất cả những người
được bầu làm Phó Tổng thống, và tất cả số phiếu dành cho mỗi người, họ
sẽ kí và chứng nhận những bản danh sách này, rồi niêm phong rồi chuyển
lên trụ sở của chính phủ Hoa Kỳ, để gửi cho Chủ tịch Thượng Nghị viện,
Chủ tịch Thượng Nghị viện, trước sự hiện diện của Thượng và Hạ Nghị
viện, sẽ mở tất cả những bản chứng nhận và đếm số phiếu người nào có
nhiều phiếu nhất về chức vụ Tổng thống, sẽ được đắc cử Tổng thống, nếu
số đó là đa số của toàn thể tổng số cử tri được đề cử; và nếu không có
người nào có đa số như vậy, thì trong những người có số phiếu cao nhất
nhưng không quá ba người được bầu vào chức vụ Tổng thống, Hạ Nghị viện
sẽ tức khắc chọn lựa bằng cách bỏ phiếu một người làm Tổng thống. Tuy
nhiên trong khi chọn Tổng thống, số thăm sẽ tính theo Tiểu bang, đại
diện của mỗi Tiểu bang sẽ được một thăm, một ủy ban sẽ được thành lập để
lo việc này gồm một hay nhiều nhân viên của hai phần ba tổng số các
Tiểu bang, và một đa số của tất cả các Tiểu bang sẽ cần thiết cho việc
lựa chọn. Nếu Hạ Nghị viện không chọn được một vị Tổng thống vào lúc
quyền hành chọn lựa được giao phó cho họ, trước ngày mồng bốn tháng Ba
kế tiếp, thì vị Phó Tổng thống sẽ đảm nhiệm chức vụ Tổng thống giống như
trường hợp Tổng thống từ trần hay bất lực mà Hiến pháp đã quy định.
Người nào có nhiều phiếu nhất về chức vụ phó Tổng thống sẽ được đắc cử
Phó Tổng thống, nếu số phiếu đó là đa số của tổng số các cử tri được đề
cử, nếu không có người nào được đa số, thì trong hai người được nhiều
phiếu nhất trong danh sách, Thượng Nghị viện sẽ chọn một người làm Phó
Tổng thống, một ủy ban sẽ được thành lập để lo việc này gồm hai phần ba
tổng số các Thượng-nghị sĩ, và một đa số của tổng số là điều cần thiết
cho việc chọn lựa. Tuy nhiên, không một người nào một khi không đủ điều
kiện hợp hiến để đảm nhận chức vụ Tổng thống lại được chọn làm Phó Tổng
thống Hoa Kỳ.
ĐIỀU XIII
1) Không một chế độ nô lệ hay tôi tớ ép
buộc nào sẽ được tồn tại ở Hoa Kỳ hay bất cứ nơi nào thuộc thẩm quyền
của Hoa Kỳ hay bất cứ nơi nào thuộc thẩm quyền của Hoa Kỳ, ngoại trừ sự
trừng phạt một tội phạm mà tội nhân bị buộc đích đáng.
2) Quốc hội sẽ có quyền ban hành luật lệ thích ứng để buộc thi hành điều này.
ĐIỀU XIV
1) Tất cả những người sinh đẻ hay nhập
tịch ở Hoa Kỳ, lệ thuộc vào quyền tài phán của quốc gia này, đều là công
dân của Hoa Kỳ và của Tiểu bang mà họ cư trú. Không một Tiểu bang nào
được ban hành hay buộc thi hành một luật lệ nhằm rút bớt các đặc quyền
hay miễn dịch của các công dân Hoa Kỳ, không một Tiểu bang nào được tước
đoạt quyền sinh sống, sống tự do, hay tài sản của một người nào mà
không theo thể thức luật pháp thích đáng, hay từ chối sự bảo vệ đồng đều
về mặt luật pháp đối với một người nào thuộc thẩm quyền tài phán của
Tiểu bang này.
2) Các vị đại diện sẽ được phân phối
trong các Tiểu bang tùy theo dân số của họ, tính theo tổng số người
trong mỗi Tiểu bang, ngoại trừ những người da đỏ không bị đánh thuế. Tuy
nhiên khi quyền bầu cử trong một cuộc tuyển cử nào để chọn lựa các cử
tri bầu Tổng thống và Phó Tổng thống của Hoa Kỳ, các dân biểu tại Quốc
hội, các nhân viên ngành Hành pháp và Tư pháp của Tiểu bang hay các nhân
viên của cơ quan Lập pháp của Tiểu bang này, bị chối bỏ đối với những
nam công dân nào của Tiểu bang đó đã được hai mươi mốt tuổi và là công
dân Hoa Kỳ, hoặc quyền này bị rút bớt bằng cách nào khác ngoại trừ
trường hợp tham gia vào một cuộc phiến loạn hay những trọng tội khác,
thì căn bản của sự đại diện ở Tiểu bang này sẽ bị giảm bớt theo tỉ lệ mà
số nam công dân nói trên ảnh hưởng tới tổng số các nam công dân hai
mươi mốt tuổi trong Tiểu bang đó.
3) Không một người nào được làm Thượng
hay Hạ nghị sĩ tại Quốc hội, hay cử tri bầu Tổng thống và Phó Tổng
thống, hay giữ một chức vụ dân sự hay quân sự nào trong lãnh thổ Hoa Kỳ
hay lãnh thổ của một Tiểu bang, và trước đó đã tuyên thệ ủng hộ bản Hiến
pháp Hoa Kỳ với tư cách một nghị sĩ tại Quốc hội, hay một công chức của
Hoa Kỳ hay một nhân viên của cơ quan Lập pháp Tiểu bang, hay một nhân
viên ngành Hành pháp hoặc Tư pháp của Tiểu bang mà lại được tham gia vào
một cuộc bạo động hay phiến loạn chống lại Hoa Kỳ hay các Tiểu bang,
hay trợ giúp và an ủi các địch thủ của Hoa Kỳ hay các Tiểu bang. Tuy
nhiên với số thăm hai phần ba của mỗi viện, Quốc hội có thể bãi bỏ sự
nghiêm cấm nói trên.
4) Hiệu lực của số nợ công cộng của Hoa
Kỳ do luật pháp cho phép, kể cả món nợ cần thiết để trả các phụ cấp và
tiền thưởng cho các công tác dẹp bạo động và phiến loạn, sẽ không bị
chất vấn. Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng như các Tiểu bang sẽ không được nhận
lãnh hay thanh toán một món nợ trái-khoản nào chi-phí để giúp cuộc bạo
động hay phiến loạn chống lại Hoa Kỳ hay một sự khiếu nại nào về việc
tổn thất hay giải phóng của một người nô lệ nào; và tất cả những món nợ,
trái khoản hay khiếu nại nói trên đều được coi như bất hợp pháp và vô
giá trị.
5) Quốc hội sẽ có quyền tăng cường điều này bằng những luật thích nghi.
ĐIỀU XV
1) Quyền bầu phiếu của các công dân Hoa
Kỳ sẽ không bị Hoa Kỳ hay một Tiểu bang nào chối bỏ hay hạn chế vì lí do
chủng tộc, màu da hay những điều kiện tôi đòi trước đây.
2) Quốc hội sẽ có quyền buộc thi hành điều này bằng các đạo luật thích ứng.
ĐIỀU XVII
1) Thượng Nghị viện Hoa Kỳ sẽ gồm có hai
Thượng nghị sĩ của mỗi Tiểu bang, do dân chúng Tiểu bang này bầu cử để
nhậm chức trong sáu năm; và mỗi Thượng nghị sĩ sẽ được một thăm. Các cử
tri của mỗi Tiểu bang sẽ phải có đủ điều kiện cần thiết dành cho các cử
tri của ngành đông đảo nhất của các cơ quan Lập pháp Tiểu bang.
2) Khi có chỗ khuyết trong số đại diện
của một Tiểu bang tại Thượng Nghị viện, cơ quan Hành pháp của Tiểu bang
ấy sẽ ban hành lệnh bầu cử để điền vào các chỗ khuyết: Miễn là cơ quan
Lập pháp của một Tiểu bang có thể ủy quyền (nguyên văn: “hủy quyền”) cho
cơ quan Hành pháp của Tiểu bang tạm thời đề cử người thay thế cho đến
khi bầu được vào chỗ khuyết, theo đúng luật lệ sẵn có.
3) Tu chính án này sẽ không được (nguyên
văn: “sẽ được”) giải thích để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử hay nhiệm
kì của bất kỳ Thượng nghị sĩ nào được lựa chọn trước khi tu chính án trở
thành hiệu lực như một phần của Hiến pháp.
ĐIỀU XVIII
1) Một năm sau khi phê chuẩn điều này,
sự chế tạo, bán hay chuyên chở các loại rượu để uống trong phạm vi, nhập
cảng các thứ ấy ra khỏi Hoa Kỳ đều bị cấm hẳn.
2) Quốc hội và các Tiểu bang sẽ có quyền như nhau trong việc thi hành điều này bằng những luật lệ thích hợp.
3) Điều này sẽ không có hiệu lực nếu
không được các cơ quan Lập pháp của các Tiểu bang phê chuẩn như một tu
chính án cho bản Hiến pháp, như đã được quy định trong Hiến pháp, trong
vòng bảy năm kể từ ngày Quốc hội chuyển điều này đến các Tiểu bang.
ĐIỀU XIX
1) Quyền bầu phiếu của các công dân Hoa Kỳ sẽ không bị Hoa Kỳ hay một Tiểu bang nào phủ nhận hay hạn chế vì lí do nam nữ.
2) Quốc hội sẽ có quyền buộc thi hành điều này bằng luật lệ thích ứng.
ĐIỀU XX
1) Nhiệm kì của Tổng thống và Phó Tổng
thống sẽ chấm dứt đúng trưa ngày 20 tháng Giêng, và các nhiệm kì của các
Thượng và Hạ nghị sĩ chấm dứt vào đúng trưa ngày mồng 3 tháng Giêng,
của các năm mà các nhiệm kì ấy sẽ chấm dứt như là điều này chưa được phê
chuẩn; và các nhiệm kì của những người kế vị cũng sẽ bắt đầu từ lúc đó.
2) Quốc hội sẽ nhóm họp ít nhất mỗi năm
một lần, và kỳ họp sẽ bắt đầu vào đúng trưa ngày mồng 3 tháng Giêng, trừ
khi Quốc hội sẽ ban hành luật để ấn định một ngày khác.
3) Vào thời gian được ấn định để khởi
đầu nhiệm kì của Tổng thống, nếu vị Tổng thống đắc cử từ trần, Phó Tổng
thống đắc cử sẽ trở thành Tổng thống. Nếu không chọn được một vị Tổng
thống trước thời gian ấn định để khởi đầu nhiệm kì của Tổng thống, hay
nếu vị Tổng thống đắc cử không đủ tư cách, thì vị Phó Tổng thống đắc cử
sẽ đảm nhiệm chức vụ quyền Tổng thống cho đến khi có được một vị Tổng
thống có đủ tư cách; và Quốc hội sẽ ban hành luật lệ để đáp ứng trường
hợp trong đó cả vị Tổng thống và Phó Tổng thống đắc cử đều không đủ tư
cách, bằng cách tuyên bố ai sẽ đảm nhiệm chức vụ quyền Tổng thống, hay
thể thức để chọn một người để đảm nhiệm chức vụ đó và người này sẽ đảm
nhiệm một cách thích đáng cho đến khi có được một Tổng thống hay Phó
Tổng thống có đủ tư cách.
4) Quốc hội có thể ban hành luật để đáp
ứng với trường hợp từ trần của bất kỳ một người nào mà Hạ Nghị viện có
thể chọn làm Tổng thống khi quyền chọn lựa được giao phó cho viện, và
với trường hợp từ trần của bất kỳ một người nào mà Thượng Nghị viện có
thể chọn làm Phó Tổng thống khi quyền chọn lựa được giao phó cho viện.
5) Khoản 1 và 2 sẽ có hiệu lực kể từ ngày 15 tháng mười, sau khi điều này được phê chuẩn.
6) Điều này sẽ vô hiệu nếu không được
các cơ quan Lập pháp của ba phần tư các Tiểu bang phê chuẩn như một tu
chính án của bản Hiến pháp trong vòng bảy năm, kể từ ngày chuyển điều
này đến các Tiểu bang.
ĐIỀU XXI
1) Tu chính án thứ mười tám của bản Hiến pháp Hoa Kỳ được bãi bỏ từ đây.
2) Việc chuyên chở hay nhập cảng các thứ
rượu mạnh vào bất cứ Tiểu bang, lãnh thổ hay thuộc địa của Hoa Kỳ để
cung cấp hay sử dụng ở trong đó mà vi phạm vào luật lệ địa phương ấy,
đều bị cấm hẳn.
3) Điều này sẽ vô hiệu nếu không được
các đại hội của các Tiểu bang phê chuẩn như một tu chính án của bản Hiến
pháp, như đã được quy định trong Hiến pháp, trong vòng bảy năm kể từ
ngày Quốc hội chuyển điều tu chính này đến các Tiểu bang.
ĐIỀU XXII
1) Không một người nào được bầu làm Tổng
thống quá hai lần và không một người nào đã làm Tổng thống, hoặc đã đảm
nhiệm chức vụ quyền Tổng thống quá hai năm của một nhiệm kì mà một
người khác được bầu làm Tổng thống, lại được bầu vào chức vụ Tổng thống
quá một lần. Tuy nhiên điều này sẽ không áp dụng đối với người nào làm
Tổng thống khi điều này được Quốc hội đề nghị, và sẽ không cản trở người
nào có thể giữ chức vụ Tổng thống hay quyền Tổng thống – trong khi thời
gian mà Điều luật này có hiệu lực – làm Tổng thống hay quyền Tổng thống
suốt thời gian còn lại của nhiệm kì ấy.
2) Điều luật này sẽ vô hiệu nếu không
được các cơ quan Lập pháp của ba phần tư các Tiểu bang phê chuẩn như một
tu chính án của Hiến pháp trong vòng bảy năm kể từ ngày Quốc hội chuyển
điều này đến các Tiểu bang.
ĐIỀU XXIII
1) Quận được dùng làm thủ phủ của chính phủ Hoa Kỳ sẽ quy định theo đường lối mà Quốc hội chỉ định.
Một số những cử tri của Tổng thống và
Phó Tổng thống ngang với tổng số của Thượng và Hạ nghị sĩ trong Quốc hội
mà Quận được quyền có nếu là một Tiểu bang, nhưng không trong một
trường hợp nào số cử tri đó được nhiều quá con số của một Tiểu bang ít
dân số nhất: số cử tri này, sẽ được phụ thêm vào số cử tri đã được các
Tiểu bang quyết định nhưng họ sẽ được coi như là những cử tri như một
Tiểu bang chỉ định cho cuộc bầu cử Tổng thống và Phó Tống thống và họ
phải quy tụ ở Quận và thi hành những thủ tục và nhiệm vụ như đã ghi ở
điều XX của bản Tu chính Án.
2) Quốc hội có quyền tăng cường hiệu lực điều khoản này bằng những luật pháp thích nghi.
ĐIỀU XXIV
Quyền của công dân Hoa Kỳ để đầu phiếu
trong bất cứ một cuộc bầu cử sơ bộ nào hoặc cuộc bầu cử nào khác để bầu
Tổng thống và Phó Tổng thống, hoặc để bầu Thượng nghị sĩ hoặc Hạ nghị sĩ
vào Quốc hội sẽ không được từ khước hoặc hạn chế bởi chính phủ Hoa Kỳ
hoặc bởi bất cứ Tiểu bang nào đối với một người mà vì lí do người đó
không đóng tiền thuế thân hoặc loại thuế khác.[1]
(Còn 1 kì)
Nguồn: Nguyễn Văn Bông, Luật Hiến pháp và Chính trị học. In lần thứ hai. Sài Gòn 1969. Bản điện tử do pro&contra thực hiện.
Nguồn: Nguyễn Văn Bông, Luật Hiến pháp và Chính trị học. In lần thứ hai. Sài Gòn 1969. Bản điện tử do pro&contra thực hiện.
[1]
Cho đến thời điểm hiện nay (năm 2013) Hiến pháp Mỹ đã có thêm ba (3) tu
chính án nữa, thành tổng cộng là 27 tu chính án. (p&c)
Posted in: Chính Trị,Danh Nhân,Hiến Pháp,Nguyễn Văn Bông
0 comments:
Post a Comment