GIA VŨ (Theo New Scientist)
Trong khi nền kinh tế
toàn cầu còn bùng nhùng trong cơn suy thoái thì hoạt động kinh doanh
trong các thế giới ảo như Second Life, Facebook và Everquest lại khởi
sắc và phát triển rất nhanh. Ranh giới kinh tế giữa thế giới ảo và thật
đang thu hẹp nhanh chóng, làm phát sinh những rắc rối pháp lý cần tới
tòa án để phân xử.
Thế giới ảo
Hãng phân tích tài chính Mỹ Piper Jaffray ước tính
trong năm 2009, người Mỹ sẽ đổ khoảng 621 triệu USD vào các thế giới ảo.
Con số này thậm chí còn cao hơn rất nhiều tại châu Á. Còn theo số liệu
của hãng nghiên cứu Plus Eight Star, năm ngoái người dùng đã bỏ khoảng 5
tỉ USD để đầu tư vào các tài sản trong thế giới ảo.
Chẳng hạn như trong Second Life, chỉ tính riêng quý
II, cư dân mạng đã giao dịch khoảng 144 triệu USD, tăng 94% so với cùng
kỳ năm ngoái. Tính trung bình, Second Life có mức trao đổi hàng hóa và
dịch vụ (dĩ nhiên là ảo) đạt khoảng 600 triệu USD/năm. Hiện Second Life
đang là nền kinh tế ảo lớn nhất với giá trị thậm chí còn cao hơn GDP của
hàng chục quốc gia trung bình trên the giới cộng lại.
Hàng nghìn người chơi đang kiếm tiền trong thế giới
ảo bằng cách buôn bán, trao đổi hàng hóa ảo – từ quần áo, đồ đạc tới các
tác phẩm nghệ thuật. Thậm chí, người ta còn tổ chức dịch vụ… cưới ảo,
phiên dịch hoặc tư vấn kiến trúc. Số người kiếm hàng trăm nghìn USD từ
những dịch vụ kiểu này không phải là hiếm, và đã có rất nhiều “công dân
ảo” trở thành tỉ phú trong thế giới thực.
Còn tại Việt Nam, thế giới ảo cũng không phải khái
niệm mới lạ. Giao dịch trong các thế giới này cũng sôi động không kém.
Một đôi nhẫn “Vô danh” trong game Võ Lâm Truyền Kỳ đã có thời điểm được
rao bán hàng trăm triệu đồng; một bộ đồ Hoàng Kim cũng có giá vài chục
triệu đồng, và rất nhiều giao dịch có giá trị khác.
Kiện tụng thật
Shannon Grei (còn có tên là Munchflower Zaius), một
cư dân của Second Life, đã nộp đơn kiện lên Tòa án quận Bắc California
hôm 15/9 vừa qua. Trong đơn kiện, Grei cáo buộc nhà cung cấp dịch vụ
Second Life là Linden Lab và một người chơi khác là Kevin Alderman đã vi
phạm bản quyền. Grei hiện đang điều hành một cửa hàng bán quần áo theo
kiểu Gô-tích trong Second Life, đã cho rằng Alderman nhái kiểu dáng
thiết kế của mình, đồng thời cáo buộc Linden Lab đã làm ngơ không ngăn
chặn hành vi này.
Điều thú vị ở đây chính là “bị đơn” Alderman cũng
từng đứng ra kiện những người khác trong Second Life về “tội” ăn cắp bản
quyền (năm 2007) và đã không ngăn chặn những người dùng sử dụng 2
chương trình sao chép CopyBot và BuilderBot để nhái lại sản phẩm.
Alderman khá nổi tiếng trong Second Life với mức thu nhập trên 1 triệu
USD nhờ bán các sản phẩm liên quan tới chủ đề tình dục.
Trên đây là hai vụ kiện vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đầu tiên đối với nhà cung cấp dịch vụ trong thế giới ảo. Theo Giáo sư luật James
Grimmelmann tại Trường Luật New York, khi nền kinh tế ảo ngày càng phát
triển, những vụ kiện kiểu này sẽ ngày càng phổ biến, và cơ quan đứng ra
phán xét không ai khác chính là các tòa án trong thế giới thực. Trong
khi đó, các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến như Linden Lab thì thú nhận
rằng họ có rất ít quyền để điều khiểnhành vi người chơi. Tuy nhiên,
Linden Lab cũng thực thi một số biện pháp bảo vệ quyền lợi người dùng,
chẳng hạn như triển khai các công cụ cấp phép mới, những công cụ thiết
kế theo chuẩn công nghiệp để ngăn chặn tình trạng đánh cắp tài sản trí
tuệ trong thế giới ảo.
Tuy vậy, Linden Lab cho rằng việc thực thi những biện
pháp này không hoàn toàn dễ dàng, nhất là khi liên quan tới các tài sản
3D kỹ thuật số. “Những vụ việc phát sinh liên quan tới quyền sở hữu trí
tuệ trong Second Life đã vượt trên những quy định pháp lý”, Linden Lab
thừa nhận.
SOURCE: BÁO THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
0 comments:
Post a Comment